LUCHTWEGINFECTIE
Hoe herken je een cavia met een luchtweginfectie?
Het lijkt een beetje op een verkoudheid bij mensen: de cavia niest vaak, heeft waterige ogen, knorgeluiden in de neus, reutelt, heeft een meer zichtbare buikademhaling (de buikpomp) en/of kan zelfs een hoestachtig geluid maken. Alleen is dit snotteren bij cavia’s helaas niet zo onschuldig. De reden dat wij liever spreken van luchtweginfectie. Qua gedrag kan de cavia wat slomer zijn bij meer ernstige ziekte, maar vaker zie je een luchtweginfectie niet aan het gedrag van jouw cavia. De “verkouden” cavia eet en poept gewoon door, alsof er niets aan de hand is.
Symptomen in het kort: Veel niezen, natte ogen, neusknorren, sterke buikademhaling (buikpomp), normale eetlust.
Hoe kan de dierenarts een luchtweginfectie vaststellen?
De dierenarts kan de luchtwegen onderzoeken. Dat doet de arts met een stethoscoop. Eigenlijk is dat gewoon een instrument dat het geluid van de ademhaling in de longen versterkt, zodat afwijkende geluiden beter te horen zijn. Daarnaast kan de dierenarts een röntgenfoto maken van de luchtwegen van de cavia om te bekijken of er kenmerken van infectie zichtbaar zijn in de bronchiën en longen. De cavia hoeft hiervoor niet onder narcose.
Diagnose: Onderzoek luchtwegen met stethoscoop, röntgenfoto.
Wat is er te zien op de röntgenfoto?
Geen luchtweginfectie
Geen tekenen van infectie zichtbaar in de longen.
Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Luchtweginfectie (geïnfecteerde bronchiën) of astma
Lichte tekenen van infectie zichtbaar in de bronchiën. Maar het zouden ook tekenen van astma kunnen zijn.
Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Onderste luchtweginfectie (longontsteking)
Tekenen (witte wolken) van infectie zichtbaar in de longen.
Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Wat kan de dierenarts voor jouw cavia doen?
Een luchtweginfectie bij de cavia wordt door een ziekteverwekker veroorzaakt. Meestal een bacterie. Voor het bestrijden van de ziekteverwekker in de luchtwegen kan de dierenarts een antibioticum (doxycycline of Zithromax) voorschrijven.
Heeft de cavia een beginnende luchtweginfectie of zit de infectie vooral in de bovenste luchtwegen (neuskeelholte) dan start de dierenarts met doxycycline. Is het overduidelijk dat de cavia een longontsteking heeft, dan mag de dierenarts direct met Zithromax starten.
Naast het antibioticum is het belangrijk dat de dierenarts ook een pijnstiller-ontstekingsremmer (Metacam, meloxicam) voor jouw cavia meegeeft. Niet alleen om pijn te bestrijden, maar met name om blijvende schade aan de longen te voorkomen. De infectie en het bestrijden ervan kan namelijk blijvende schade aan het longweefsel veroorzaken.
Bij ernstige benauwdheid kan ook een behandeling met zuurstof nodig zijn. De cavia kan dan in een zogenaamde zuurstoftank geplaatst worden. De dierenarts zal de cavia dan opnemen.
Wanneer jouw cavia een ernstige luchtweginfectie heeft, dan kan de dierenarts ook geneesmiddelen voorschrijven voor verneveltherapie. Overleg wel altijd even met jouw dierenarts of verneveltherapie geschikt is voor jouw cavia. Het is bijvoorbeeld geen geschikte therapie bij acute (plots optredende) benauwdheid.
Behandeling in het kort: Een antibioticum (doxycycline, Zithromax) en pijnstiller/ontstekingsremmer (Metacam, meloxicam). Zuurstoftherapie indien nodig. Aanvullend: Verneveltherapie.
Wat kun je zelf doen?
1. Controleer of je de juiste medicatie hebt meegekregen (een antibioticum en pijnstiller-ontstekingsremmer). Vervolgens is het belangrijk dat je de medicatie volgens de aanwijzingen van jouw dierenarts aan de cavia geeft. Kies vaste momenten waarop je de medicatie geeft, sla geen dag over en maak de kuur helemaal af.
2. Ga op tijd terug naar de dierenarts als het niet beter of zelfs slechter wordt. Wanneer de verschijnselen binnen een dag verslechteren bij jouw cavia, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met de dierenarts. Een slecht behandelde luchtweginfectie kan in sommige gevallen al snel leiden tot een middenoorontsteking en uiteindelijk zelfs een hersenvliesontsteking. In dat stadium wordt behandelen zeer lastig en is de kans groot dat de cavia overlijdt.
3. Vlak voor het einde van de kuur is het raadzaam de dierenarts nog eens goed naar de longen te laten luisteren. Zeker als je twijfelt of de infectie wel echt weg is. Indien nodig kan de dierenarts op dat moment de antibioticumkuur nog verlengen.
4. Door het gebruik van antibiotica kunnen er bijwerkingen ontstaan. Cavia’s kunnen er misselijk van worden en daardoor stoppen met eten. Merk je dat jouw cavia niet eet? Voer jouw lieverd dan bij met tarwegras of Body Build van Cavycare. Vergeet ook het vocht niet. Denk bijvoorbeeld aan stukjes komkommer of wat water dat je kan geven met een 1ml-spuitje.
MIDDENOORONTSTEKING
Hoe herken je een cavia met middenoorontsteking?
Plots houdt jouw cavia zijn hoofdje scheef. Soms gaat het gepaard met het niet kunnen lopen en omvallen. Het lijkt op iets neurologisch, maar dat is het gelukkig vaker niet. Het is een ontsteking van het middenoor en daarvan krijgt de cavia evenwichtsproblemen. Het maakt de cavia zeer duizelig. Bekijk de video hieronder van een cavia met een middenoorontsteking.
Symptomen: Scheef hoofdje, omvallen.
Hoe kan een dierenarts vaststellen dat jouw cavia middenoorontsteking heeft?
Als de symptomen zijn zoals hierboven beschreven of zoals in de video, dan is het veelal duidelijk en zal de dierenarts de cavia diagnosticeren zonder röntgenfoto. Wanneer het onduidelijker is, of de dierenarts zeker wil weten dat het om een middenoorontsteking gaat, dan kan de arts een röntgenfoto maken.
Soms is er sprake van een dubbele ontsteking, dus aan beide kanten. Hierbij kan het hoofdje ook scheef staan naar één kant, maar dat hoeft niet. Helaas wordt deze dubbele middenoorontsteking nog wel eens gemist. Het kan dan zijn dat een dierenarts de aanwezigheid van oorziekte beoordeelt op basis van een verschil tussen de ene en andere kant op de röntgenfoto. Bij een dubbele middenoorontsteking is dit verschil er niet, want beide kanten zijn ontstoken. Zie ook de röntgenfoto’s hieronder.
Diagnose: Op basis van waarneming, röntgenfoto.
Wat is er te zien op de röntgenfoto?
Normaal – geen middenoorontsteking
Middenoorontsteking aan een kant van het middenoor (zie in cirkel)
Middenoorontsteking aan beide kanten van het middenoor (zie cirkels)
Wat kan de dierenarts voor jouw cavia doen?
Middenoorontsteking is ook het gevolg van een infectie met een ziekteverwekker, een bacterie. Een dierenarts dient hiervoor een antibioticum voor te schrijven en ook een pijnstiller, want middenoorontsteking is heel pijnlijk. Als de cavia erg misselijk is door de duizeligheid, dan kun je ook daarvoor een middel vragen.
Het is erg belangrijk dat de behandeling met het antibioticum snel wordt gestart en lang genoeg wordt doorgezet. Door de relatief moeilijk bereikbare plek is er maar één groep antibiotica geschikt: fluorchinolonen. In de praktijk starten de meeste dierenartsen met enrofloxacine. Heden is er een beter middel uit deze groep: levofloxacine. Deze laatste is te verkrijgen via de reguliere (mensen)apotheek. De dierenarts kan dan een recept maken, waarmee je zelf naar de apotheek kunt gaan om het middel op te halen (kopen).
Behandeling: Een antibioticum (enrofloxacine, levofloxacine) en pijnstiller/ontstekingsremmer (Metacam, meloxicam).
Wat kun je zelf doen?
1. Ga spoedig naar de dierenarts als je de verschijnselen van middenoorontsteking herkent.
2. Wordt het dier tijdens de behandeling slechter, ga dan direct terug naar de dierenarts, want een middenoorontsteking kan overgaan in hersenvliesontsteking met alle gevolgen van dien. Mogelijk dat je een ander antibioticum nodig hebt.
3. Is het dier erg duizelig, dan kun je de cavia bijvoorbeeld ondersteunen door deze tijdelijk met behulp van een deken of handdoek stabiel in een bak te leggen.
4. Als jouw cavia erg duizelig is en omvalt met het lopen, dan zal deze niet zelfstandig gaan eten, maar zoveel mogelijk op zijn plek blijven. Voer dan bij en zorg ook voor voldoende vocht.
5. Als jouw cavia niet of nauwelijks eet, zorg dan dat je elke twee uur wat eten en vocht aanbiedt via een 1ml-spuit.
6. Ga vlak voor het einde van de kuur op controle bij de dierenarts. Indien er nog te weinig herstel is, laat dan de antibioticakuur verlengen.
7. Heb geduld en hou vol, want middenoorontstekingen hebben vaak wat meer tijd nodig om goed te herstellen. Er zijn eerder 4 weken, dan 2 weken behandeling nodig.
8. Accepteer dat het hoofdje soms wat scheef blijft staan, ook nadat de infectie is bestreden.
HERSENVLIESONTSTEKING
Hoe herken je een cavia met hersenvliesontsteking?
De cavia valt om, ligt op de zij en maakt onwillekeurige bewegingen met de pootjes en het hoofdje. Een soort van fietsende beweging met de pootjes is kenmerkend voor hersenvliesontsteking. Het schudden met het kopje, gedesoriënteerde loop, omvallen en omrollen behoren ook tot de symptomen. Het lijkt op iets wat mensen kennen als hersenbloeding/infarct, maar dat is het vaker niet. Het is een infectie van het hersenvlies (dus in die zin wel neurologisch), veroorzaakt door een bacterie. Het kan het gevolg zijn van een onbehandelde middenoorontsteking, van een bacteriële luchtweginfectie die zeer snel ontwikkelt of wanneer het gebruikte antibioticum onvoldoende effectief blijkt te zijn om de infectie te bestrijden.
Symptomen: Onwillekeurige bewegingen met pootjes en hoofdje, omvallen.
Wat kan de dierenarts voor jouw cavia doen?
Een antibioticum toedienen per injectie, ontstekingsremmers geven en een infuus plaatsen. Let op dat het antibioticum die de arts wil toedienen wel veilig is voor cavia’s. En houdt er rekening mee dat de kans op herstel klein is.
Behandeling: SPOED, antibioticuminjectie, pijnstiller/ontstekingsremmer, infuus.
Wat kun je zelf doen?
1. Ga onmiddellijk naar de dierenarts als je de verschijnselen van hersenvliesontsteking herkent. Er is geen tijd meer te verliezen!
2. De cavia heeft bij deze ziekte een infuus nodig, deze kan de dierenarts verzorgen. Als dit herhaalt dient te worden, kun je de cavia laten opnemen.
3. Houd de cavia warm met een warmwaterkruik of snugglesafe.
4. Probeer de cavia bij te voeren.
5. Blijf zoveel mogelijk bij de cavia, het kan zijn dat deze komt te overlijden.
VERANTWOORDING
In de diergeneeskunde kan niet altijd geput worden uit grote klinische studies, waarin veel dieren zijn onderzocht. Nieuwe inzichten in diagnose en behandeling kunnen voortkomen uit: bestaande wetenschappelijke kennis, resultaten uit medisch onderzoek (proefdieronderzoek), specifiek diergeneeskundig onderzoek en ervaringen uit de dierenartspraktijk. Ook kan een methode of behandeling gebaseerd zijn op een combinatie van wetenschappelijke onderbouwde argumentatie t.a.v. een onderwerp en klinische ervaring uit de praktijk, een zogenaamde ‘expert opinion’.
GERAADPLEEGDE BRONNEN
– McGavin MD, Zachary JF. ‘Pathologic Basis of Veterinary Disease’, Elsevier (2007).
– Meurs H et al. , ‘A guinea pig model of acute and chronic asthma using permanently instrumented and unrestrained animals’, Nat Protoc. 1(2): 840-7 (2002).
– Cetlin et al., ‘Laboratory Animals’ 39, 100–106 (2005).
Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op: 01-4-2022