Voeding - Caviawijzer

De juiste voeding?

Op dit moment bestaat er veel verwarring over de juiste caviavoeding. Er zijn verschillende soms zelfs tegenstrijdige adviezen over welke brok nu het meest geschikt is. Welke groente nu wel en niet mag. En over de hoeveelheid brokken is ook geen overeenstemming bereikt. Caviawijzer weegt de verschillende adviezen zorgvuldig af en past deze aan als er nieuwe relevante inzichten zijn verkregen.

Een rondvraag onder dierenartsen en eigenaren leert ons dat er een enorme variatie is, maar er zeker ook meerdere geschikte mogelijkheden zijn.

Cavia’s eten de hele dag door kleine hapjes. En niet de hele tijd, maar met tussenpozen. Het zijn vooral kleine hapjes en geen grote bergen met eten. Een grote maaltijd nuttigen zoals mensen dat kennen, is niet geschikt voor cavia’s. Zoeken naar eten, scharrelen en het eten zelf is voor deze dieren een belangrijke bezigheid. Daarnaast is het een gelegenheid voor sociale interacties met andere cavia’s. De dagelijkse voeding van een cavia is gevarieerd en bestaat uit: een voermix van goede kwaliteit (basisvoer), ongelimiteerd hooi (ruwvoer) en verschillende verse groenten en soms fruit.

Basisregels voeding

– Kies voor een relatief goede basisvoeding.
– Kies je voor paardenvoer, meng deze dan met een relatief goede caviavoeding.
– Kies voor goed hooi (zie ongelimiteerd hooi).
– Geef geen overmaat aan brokken en groenvoer. Teveel = teveel. Blaassteen en diabetes zijn ook bij cavia’s zeer waarschijnlijk welvaartsziekten.
– Geef geen caviasnoep.
– Voer niet bij met dwangvoer (critical care, bodybuild, tarwegraspap e.d.) omdat de cavia het zo lekker vindt.
– Geef alleen dwangvoer (critical care, bodybuild, tarwegraspap e.d.) als de cavia ziek is en niet zelfstandig eet.
– Is jouw cavia een kieskeurige brokkeneter? Dan krijgt de cavia misschien wel teveel brokken te eten.

1. Basisvoer

Goede basisvoeding
Een goede brok of basisvoeding (voermix) bevat voldoende extra vitamines en mineralen en in de juiste balans. Te zout voer of voer met teveel calcium (maximaal 0,8%) is niet geschikt voor cavia’s. Het eiwit- (< 14%) en zetmeelgehalte (< 17%) van de brok mag ook niet te hoog zijn. Een caviabrok is voor het gebit liefst ook hard genoeg. En nee, niet voor de slijtage van het gebit, daarvoor is hooi effectief. We doelen met ‘het niet te zacht’ met name op de combinatie met het zetmeelgehalte. De zachte zetmeelrijkere brokken blijven relatief makkelijk kleven aan de tanden en dat maakt het een goede voedingsbodem voor bacteriën. Dit bevordert tandbederf. Het is goed te vergelijken met het eten van toffee bij mensen. Ook dat blijft aan de tanden kleven en omdat het zo suikerrijk is, kan dat schadelijk zijn voor het gebit.

Het meest optimale voer voor cavia’s moet eigenlijk nog gemaakt worden. Het ene voer bevat eigenlijk nog teveel zetmeel en/of eiwit, het andere is net te zacht. Caviawijzer hoopt dat er een paardenvoerfabrikant is die zich laat inspireren en voer maakt met minder eiwit en vitamine D, dan paardenvoer, zodat het nog geschikter is voor cavia’s.

Voertip van Caviawijzer: Uit het huidige caviabrok-aanbod beschouwen wij Cavycare basisvoeding (dit zijn geen brokken, maar prima als basisvoer), Green Valley Guinea Pig from Little One (zetmeelgehalte < 10%), Versele Laga Complete Cavia (zetmeelgehalte = ±15%) als kwalitatief goed basisvoer. Ook kan paardenvoer een goed alternatief zijn, zie hieronder.

Zetmeelgehalte
Zetmeel is een zogenaamde complexe suiker; het wordt omgezet in suiker. Het is een bron van energie voor de cavia. Teveel suiker (of zetmeel) in het dieet is ook niet gezond voor cavia’s. Ook cavia’s kunnen er dik van worden en suikerziekte krijgen. Een zetmeelrijk-dieet kan bovendien het caviagebit verslechteren, net zoals veel snoepen ons eigen gebit kan aantasten. Wil je toch brokken blijven geven met een hoger zetmeelgehalte? Dan kun je ook minder brokken geven, om de hoeveelheid zetmeel te beperken. Let wel, goede voeding gaat over meer dan alleen de hoogte van het zetmeelgehalte in de brokken.

Paardenvoer voor cavia’s?
Heden wordt ook het paardenvoer Pavo Care4life en Pavo Nature’s Best aanbevolen als basisvoer voor cavia’s. Het bevat wat meer eiwit en vitamine D dan gewenst. Door dit voer te mengen met goed caviavoer, verlaag je dat. Een mix van paardenvoer en goed caviavoer kun je dus ook als basisvoer gebruiken. Het paardenvoer Pavo Care4life en Pavo Nature’s Best bevat geen vitamine C, dus dit dien je dan wel extra aan te vullen met een tablet of poeder.

Graanvrije brok
Granen vullen goed, maar zijn eigenlijk geen essentieel onderdeel van goede voeding voor cavia’s. Een graanvrije brok heeft daarom de voorkeur. Heeft jouw cavia suikerziekte? Dan is een graanvrije brok een onderdeel van de oplossing en dus noodzakelijk.
Voor blaaspatiënten kan een graanvrije brok ook belangrijk zijn, omdat granen rijk zijn aan oxalaat. Binding van oxalaat of oxaalzuur aan calcium zou kunnen bijdragen aan blaassteenvorming.
Graanvrije brokken die wij aanbevelen: Versele Laga Complete Cavia en Green Valley from Little One Guinea Pig.

Waarom wij Supreme Science Selective Guinea Pig Grainfree niet vermelden?
De Supreme Science Selective Guinea Pig Grainfree (Cavia Graanvrij) bevat weliswaar geen granen, maar wel net zoveel zetmeel (erwtenmeel) als de reguliere Science Selective. Het voer heeft ook geen andere gezondheidsvoordelen, ten opzichte van de hierboven aanbevolen soorten.
Wil je deze brokken wel graag blijven geven? Dan kun je ook minder brokken geven, om de hoeveelheid zetmeel op deze manier te beperken.

Hoeveel brokken per dag?

Ongeveer 1/20 deel van de totale voeding van de dagelijkse voeding van de cavia bestaat uit basisvoer. Het is niet nodig om de hoeveelheid brokken af te wegen. Het mag natuurlijk wel. Cavia’s kunnen net als mensen verschillen in bouw en grootte, maar het geven van een ongelimiteerde hoeveelheid brokken raden we af. De vermelde hoeveelheid brokken is een richtlijn en komt neer op:

- - 15-30 gram/dag/kg voor volgroeide gezonde cavia’s.
  - 25-50 gram/dag/kg voor drachtige, groeiende en skinny (haarloze) cavia’s.
  - Bakje niet leeg? Dan niet opnieuw vullen.
  - Een dag géén brokken kan geen kwaad.

2. Ruwvoer

Ongelimiteerd hooi
Een cavia heeft altijd toegang tot schoon hooi. Hooi is niet zozeer een bodembedekker, maar een onmisbaar onderdeel van de dagelijkse voeding. Hooi kun je in een ruif of stoffen hooizak aanbieden, zodat het schoon blijft. Gebruik je geen ruif of hooizak, ververs dan dagelijks het hooi. Cavia’s vinden het vaak heerlijk om in een flinke berg hooi te kruipen, maar poepen en plassen er dan ook in. Geef 1-2 x daags een aanvulling op de hooivoorraad of geef een nieuwe ‘berg’ hooi.
Bezuinig liever niet op hooi. Het goedkopere hooi is vaker bruin en dor. Voor hooi geldt hoe groener hoe beter de kwaliteit. Goed hooi ruikt lekker en niet muf of naar schimmel.
Bijvoorbeeld: Hooi van de boer, Agrobs AlpenHeu en Agrobs Wiesenheu.

Hoeveel hooi per dag?

Ongeveer 4/5 deel van de dagelijkse voeding van de cavia bestaat uit hooi, het ruwvoer. Het is een richtlijn en geen allesomvattende advies. Het afwegen van hooi is niet nodig, gezien de cavia van hooi ongelimiteerd mag eten.

3. Verse groenten en fruit

Verse snackies
Geef jouw cavia dagelijks vers groenvoer. Aangevuld met wat fruit of kruiden. Net als bij mensen, zul je cavia’s soms iets moeten laten proeven en aan nieuwe voeding moeten laten wennen. Begin altijd met kleine beetjes en bouw nieuwe verse groenten en fruit langzaam op. Soms kan het nuttig zijn om een nieuwe groente of fruitsoort vaker dan één te keer te proberen. Vooral op jonge leeftijd variëren, maakt cavia’s veelzijdige eters.

Nitraatarm
Gevaren in het geven van groenten of fruit zijn: te grote porties en te veel nitraatrijke groenten. Verminder de hoeveelheid nitraatrijke groenten aanzienlijk, om de kans op gezondheidsproblemen verder te verlagen.

Groenten snijden?
Nee, liever niet in kleine stukjes. Het is niet nodig en laat groenten en fruitsoorten juist eerder verleppen. Snijd alleen wanneer je het over meerdere verblijven verdeelt of omdat je een kleinere portie wilt geven.

Hoeveel verse snackies per dag?

Ongeveer 1/8 van de dagelijkse voeding van de cavia bestaat uit groenten of een combinatie van groenten en fruit. Dit is een richtlijn en geen allesomvattende advies. Je hoeft de hoeveelheid groenten dus niet op de gram af te wegen. Maar of het geven van een onbeperkte hoeveelheid verse groenten een goed idee is? Dat is de vraag. Groenten, nitraatrijke groenten in het bijzonder, bevatten eiwitsubstraten. Nitraat en eiwitten hebben cavia’s nodig, maar niet in overmaat. Dus het advies van Caviawijzer is om niet te overdrijven.

Welke groenten en fruit mogen cavia’s hebben?
De lijst met verse groenten en fruit heeft een eigen pagina gekregen:
Bekijk de groenten en fruitlijst.

VERANTWOORDING
In de diergeneeskunde kan niet altijd geput worden uit grote klinische studies, waarin veel dieren zijn onderzocht. Nieuwe inzichten in diagnose en behandeling kunnen voortkomen uit: bestaande wetenschappelijke kennis, resultaten uit medisch onderzoek (proefdieronderzoek), specifiek diergeneeskundig onderzoek en ervaringen uit de dierenartspraktijk. Ook kan een methode of behandeling gebaseerd zijn op een combinatie van wetenschappelijke onderbouwde argumentatie t.a.v. een onderwerp en klinische ervaring uit de praktijk, een zogenaamde ‘expert opinion’.

GERAADPLEEGDE BRONNEN
‘Nitrate in vegetables – Scientific Opinion of the Panel on Contaminants in the Food chain’, EFSA Journal, juni 2008.

Website LICG, geraadpleegd op 14 maart 2022.

WETENSCHAPPELIJKE REFERENTIES
Betreffende de nitraat-hypothese:

JongUn Lee, ‘Nitric Oxide in the Kidney: Its Physiological Role and Pathophysiological Implications’, Electrolyte Blood Press: 6(1): 27–34 (2008).

Eva Stoffels, BVSC, DVM, PhD. ‘Lower Urinary Tract Disease in Guinea Pigs as it Relates to Nutrition’, gepresenteerd tijdens Exoticscon 2022, Session #2594, September 2022.

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op: 12-04-2023